SŁOWNICZEK JAPOŃSKO – POLSKI  AIKIDO

wymowa głosek: ch – ć,  j- dź,  sh- ś,  y – i,  z – dz

A

ai – harmonia, miłość, zgranie się

ai hanmi – pozycja w aikido tzw. symetryczna

aikido – słowo oznacza sposób, drogę (do) uzyskania harmonii (ai) energii wewnętrznej (ki)

aikidoka – osoba, która trenuje aikido

aiki otoshi – rzut uke na plecy poprzez uchwycenie nóg

aiki taiso – gimnastyka aikido harmonizująca ciało

arigato – dziękuję

arigato gozajmasu – dziękuje bardzo

atemi – uderzenia we wrażliwe części ciała

awase – łączyć

awase waza – techniki łączone

ayumi ashi – krok przestawny

B

bokken – drewniany miecz używany w japońskich sztukach walki

budo – japońskie sztuki walki

bushi – wojownik

bushido – kodeks samurajski

C

chikama – bardzo krótki dystans

chudan – średni poziom (tułów, brzuch)

D

dan – stopień mistrzowski w japońskich sztukach walki

do –droga ( w sensie dążenia do czegoś), ścieżka

dojo – sala do ćwiczeń

domo arigato gozaimasu – dziękuje bardzo ( domo arigato gozaimashita)

dori – uchwyt

E

eri – kołnierz

empi – łokieć

F

funakogi undo – ćwiczenie wisłowania (tori fune)

futari – para, dwoje

futari dori – techniki aikido, gdzie dwóch atakujących chwyta na raz tori

G

gaku – japońska kaligrafia, portret M. Ueshiba wiszący na głównej ścianie dojo

gedan – niski poziom od pasa w dół

geri – kopnięcie

gi – ubranie, potocznie kimono

gokyo – piąta dźwignia aikido

gyaku – przeciwny

gyaku hanmi – pozycja w aikido tzw. lustrzana

H

hai – tak

hajime – zaczynać

hakama  – czarne lub granatowe spodnie samurajskie

hanmi hantachi waza – broniący wykonuje techniki na kolanach, napastnik atakuje na stojąco

happo giri – cięcie w 8 kierunkach

hara – brzuch, centrum

hasso – pionowe ustawienie miecza, jo

hidari – lewy

hidari kamae – lewa pozycja

hiji – łokieć

hiji kime osae – unieruchomienie poprzez blokadę łokcia

hineri – skręcić, skręt ciała

hiza – kolano

I

iaido – japońska sztuka walki mieczem, wydobywania miecza

ikkyo –  technika aikido

irimi – wejście do przodu

irimi nage – rzut do przodu (podstawowa technika aikido)

J

jo – kij używany w treningu aikido

jodan – wysoki poziom (szyja, głowa)

juji – skrzyżować

juji garami – rzut poprzez skrzyżowanie rąk

ju jitsu (ju jutsu) -stare japońskie szkoły (sztuki) walki

K

kaeshi – skręcać

kaeshi waza – kontr techniki

kaiten – koło, okrąg, obrót

kaiten nage – technika ,rzut „po kole”

kakemono – zwój z kaligrafią japońską

kaku obi – szeroki pas do wiązania hakama, kimona

kamae – pozycja

kamiza – główna ściana w dojo

kata – ćwiczenie formalne

kata – ramię, bark

kata dori – uchwyt za ramię

katana – miecz japoński o średniej długości z lekką krzywizną

katate dori  – uchwyt jedną ręka za nadgarstek

katate ryote dori – uchwyt dwoma rękami za nadgarstek

katsu – techniki przywracania do przytomności po urazach

keiko – trening

keikogi – ubiór treningowy (do aikido aikidogi)

kendo – japońska sztuka walki na miecze

ki – energia wewnętrzna, siła

kiba dachi – pozycja „jeźdźca”

kiai – bojowy okrzyk

kihon – podstawowe ćwiczenia technik

kimono – tradycyjny strój japoński, potocznie ubranie treningowe do japońskich sztuk walk

kiri – cięcie

kiri otoshi – rzut poprzez wejście za plecy uke

Kobayashi Hirokazu – mistrz aikido, uczeń twórcy aikido Morihei Ueshiba

koho ukemi – pad do tyłu, na plecy

kokyu – oddychanie

kokyu nage – rzut „oddechem”

konbanwa – dobry wieczór

konichiwa – dzień dobry, od ok. godz. 10 do wieczora

koshi – biodro

koshi nage – rzut przez biodro

kote – nadgarstek

kote gaeshi – technika skręcania nadgarstka na zewnątrz

kubi – szyja

kubi shime – duszenie

kumi tachi – ćwiczenie z bokken (mieczem) dwóch partnerów

kumite – walka

kuro obi – czarny pas

kuzushi – wychylenie

kyu – stopień uczniowski

kyudo – japońska sztuka strzelania z łuku

M

maai – średni dystans w aikido

mae – przód

mae geri – kopnięcie do przodu

mae ukemi – pad do przodu bez przewrotu

mate – czekać

mawashi geri – kopniecie na górę po łuku

meguri – ruch kręcony w nadgarstku

migi – prawy

migi kamae – prawa pozycja

men – głowa

mokuso – medytacja

mune – pierś

mune dori – uchwyt za dwie klapy bluzy jedną ręką

N

nagashi uke – blok zagarniający w treningu  bokken, jo

nage – rzut

naginata – halabarda

nikyo – druga dźwignia aikido

Nippon – Japonia (Nihon)

nobashi – rozciąganie

O

O – wielki

obi – pas

odagai ni rei -ukłaon wzajemny

ohayou – część

ohayou gozaimasu – dzień dobry do ok. godz. 10.00

omote – do przodu

onegai shimasu – „ucz mnie”, zaproszenie do treningu

osae – unieruchomienie

O`Sensei – wielki nauczyciel

oss (osu) – tak jako odpowiedź na komendę, ale również dziękuję, proszę, przepraszam, 

P

Poorando – Polska

R

randori – obrona w aikido przed kilkoma atakującymi

rei – ukłon

ryo kata dori – uchwyt za oba ramiona

ryote dori – uchwyt dwoma rękami z oba nadgarstki

ryu – szkoła , styl

S

samurai – japoński wojownik

sankyo – trzecia dźwignia aikido

Savegnago Giampietro – mistrz aikido, uczeń Hirokazu Kobayashi

sayonara – do widzenia

seika tanden – punkt położony 4 cm poniżej pępka, środek ciężkości ciała

seiza – pozycja siedząca na kolanach

sempai – starszy stopniem

sensei – nauczyciel

shihan – profesor, mistrz

shiho nage – technika aikido, „rzut w czterech kierunkach”

shikko – japoński sposób poruszania się na kolanach

shimoza – miejsce mniej ważne po drugiej stronie kamiza

shinai – bambusowy miecz wykonany z 4 prętów używany w kendo

shomen – od przodu

shomen uchi – cięcie, uderzenie do przodu z góry na dół

sode – rękaw

sode dori– uchwyt za rękaw

sore made – stop

soto – na zewnątrz

soto kaiten nage – rzut z zejściem na zewnątrz po kole

suburi – pojedyncze techniki z jo i bokken

sudori nagę – rzut z podcięciem nóg uke poprzez zejście na dół

sumi – róg, kąt

sumi otoshi – rzut w „róg” poprzez wychylenie i naciśnięcie na zgięcie łokciowe

suwari waza – techniki robione na kolanach

T

tachi –  długi miecz

tachi – na stojąco

tachi waza – techniki w pozycji stojącej

tai – ciało

tai otoshi – rzut poprzez wychylenie i wejście ręką pod pachę uke, czasami dodatkowo zastawienie nogą

tai sabaki – obroty i zejścia stosowane w aikido

tanto – nóż

tatami – mata treningowa

te – ręka

tegatana – tnąca krawędź dłoni

tenchi nage – technika aikido , rzut „niebo ziemia”

tenkan – obrót przez plecy

toma – daleki dystans

tori – wykonujący technikę

tsugi ashi – krok dostawny

tsuki – pchnięcie, uderzenie do przodu

U

uchi – atak, uderzenie, cięcie

uchi deshi – bezpośredni uczeń mistrza mieszkający w dojo

uchi kaiten nage – rzut z przejściem pod pachą i wykonany po kole

ude kime nage – rzut na bazie dźwigni łokciowej

Ueshiba Morihei – twórca aikido, O`Sensei

uke – osoba na której jest wykonywana technika

ukemi – pad

undo – ćwiczenie

ura – wersja technik robionych do tyłu

ushiro – tył

ushiro eri dori – uchwyt za kołnierz z tyłu

ushiro katate dori kubi shime – uchwyt za nadgarstek i duszenie od tyłu

ushiro ryote dori – uchwyt dwoma rękami za oba nadgarstki od tyłu

ushiro ukemi – pad do tyłu

W

waza – technika

Y

yame –stop, zatrzymać

yoko – bok

yoko geri – kopnięcie z boku

yoko menuchi – cięcie, uderzenie po łuku

yoko ukemi – pad bokiem

yudansha – osoba ze stopniem mistrzowskich

Z

zarei – ukłon w pozycji seiza

zempo – do przodu, przed siebie

zempo ukemi – pad do przodu na przedramiona

zempo kaiten ukemi – pad do przodu z przewrotem

zori – klapki

zubon – spodnie

 

LICZEBNIKI

1 – ichi, 2 – ni, 3 – san, 4 – shi, 5 – go, 6 – roku, 7 – sichi, 8 – hachi, 9 – ku, 10 – ju